Onderhoud en restauratie
Als eigenaar van een rijksmonument bent u volgens de Omgevingswet (nu nog Erfgoedwet) verplicht tot:
- onderhoud: het instandhouden van de monumentale waarde
- restauratie: het herstellen van de monumentale waarde
Inventariseren, registeren en documenteren
Onderhoud begint met inventariseren, registreren en documenteren. Gegevens over uw monumentale kerkgebouw en over de beschermde voorwerpen en interieurs vindt u in de officiële registers, in archieven, databases en soms bij plaatselijke historische verenigingen.
Onderhoud
Voor regulier onderhoud hoeft u doorgaans geen vergunning aan te vragen. Win wel professioneel advies in. Het onderhoudswerk mag de monumentale waarde immers niet aantasten, en zelfs gewone schoonmaakmiddelen die u thuis gebruikt, kunnen bij verkeerde toepassing materialen aantasten.
Restauratie
Voor alle restauraties is de gemeente uw eerste aanspreekpunt. Ook de RCE kan u adviseren over onderhoud en restauraties. Zowel voor grote als voor kleine restauraties stelt u een restauratieplan op. Dat doet u samen met een restauratiearchitect en in overleg met de gemeente. Laat voor aanvang van een restauratie een bouwhistorisch onderzoek doen. Snel checken welke vergunningen u nodig heeft, kan bij Omgevingsloket Online.
Brengt u beschermde voorwerpen tijdens een restauratie (tijdelijk) elders onder, dan moet u dat melden bij de Inspectie.
Vergunningen
- Omgevingsloket Online: check of u een vergunning nodig heeft
- Wanneer wel en geen omgevingsvergunning nodig?
Stappenplannen
- Stappenplan bij restauratie | ERM
- De Restauratieladder van ERM
- Stappenplan voor financiering restauratie | Nationaal Restauratiefonds
- Diensten van Stichting Behoud Kerkelijke Gebouwen Midden en Oost Nederland
Restauratiearchitecten
- VAWR: branche-organisaties voor architecten werkzaam in de restauratie
- Wat doet een restauratiearchitect | Herbestemming.nu
Bouwhistorisch onderzoek
Bouwwerkzaamheden
Bij bouwwerkzaamheden krijgt u te maken met bouwregelgeving.
- Besluit Bouwwerken Leefomgeving (Bbl)
- Bouwbesluit 2012: richtlijnen voor een veilig gebouw
- ‘Moeten monumenten voldoen aan de bouwregelgeving?’ (Rijksoverheid, 2012)
- BouwGarant: keurmerk voor aannemers
Overig
- Schadeatlas: inventariseer schade aan uw kerkgebouw
- Vakgroep Restauratie: branchevereniging van erkende restauratiebedrijven
- Restauratorenregister: professionele organisaties voor restauratie van roerend erfgoed
- CvON: Orgeladviseurs
- OVG: Glazeniersgilde
- Tips voor onderhoud en restauratie | VBMK
- Veiligheidszorg | Kennisbank VBMK
- Meld verplaatsingen van cultuurgoederen bij de Inspectie
Monumentenwacht
In elke provincie is een Monumentenwacht actief. Als abonnee van een Monumentenwacht wordt uw monument (twee)jaarlijks geïnspecteerd, en krijgt u toegang tot het Inspectiehandboek over het voorkomen en herstellen van schades. De Monumentenwacht kan u helpen met het opstellen van een Meerjaren Onderhoudsplan (MOP).
- Overzicht van Monumentenwachten
- Over de Vereniging Provinciale Monumentenwachten Nederland (VPMN)
- Leeswijzer van het Inspectiehandboek (de inhoud is alleen toegankelijk voor abonnees)
Stichting ERM
De Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) is het landelijke platform van overheden, opdrachtgevers en opdrachtnemers rond onderhoud en restauratie van monumenten.
Professionele Organisaties voor Monumentenbehoud (POMs)
Organisaties kunnen door het ministerie van OCW worden aangewezen als Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud (POM). Een POM heeft meer dan 20 rijksmonumenten in bezit en draagt daar op professionele wijze zorg voor.