Onderhoud en restauratie

Als eigenaar van een rijksmonument bent u volgens de Omgevingswet (nu nog Erfgoedwet) verplicht tot:

  • onderhoud: het instandhouden van de monumentale waarde
  • restauratie: het herstellen van de monumentale waarde

Inventariseren, registeren en documenteren

Onderhoud begint met inventariseren, registreren en documenteren. Gegevens over uw monumentale kerkgebouw en over de beschermde voorwerpen en interieurs vindt u in de officiële registers, in archieven, databases en soms bij plaatselijke historische verenigingen.

Onderhoud

Voor regulier onderhoud hoeft u doorgaans geen vergunning aan te vragen. Win wel professioneel advies in. Het onderhoudswerk mag de monumentale waarde immers niet aantasten, en zelfs gewone schoonmaakmiddelen die u thuis gebruikt, kunnen bij verkeerde toepassing materialen aantasten.

Restauratie

Voor alle restauraties is de gemeente uw eerste aanspreekpunt. Ook de RCE kan u adviseren over onderhoud en restauraties. Zowel voor grote als voor kleine restauraties stelt u een restauratieplan op. Dat doet u samen met een restauratiearchitect en in overleg met de gemeente. Laat voor aanvang van een restauratie een bouwhistorisch onderzoek doen. Snel checken welke vergunningen u nodig heeft, kan bij Omgevingsloket Online.

Brengt u beschermde voorwerpen tijdens een restauratie (tijdelijk) elders onder, dan moet u dat melden bij de Inspectie.

Vergunningen

Stappenplannen

Restauratiearchitecten

Bouwhistorisch onderzoek

Bouwwerkzaamheden

Bij bouwwerkzaamheden krijgt u te maken met bouwregelgeving.

Overig

Monumentenwacht

In elke provincie is een Monumentenwacht actief. Als abonnee van een Monumentenwacht wordt uw monument (twee)jaarlijks geïnspecteerd, en krijgt u toegang tot het Inspectiehandboek over het voorkomen en herstellen van schades. De Monumentenwacht kan u helpen met het opstellen van een Meerjaren Onderhoudsplan (MOP). Op de website veel tips voor onderhoud en restauratie.

Stichting ERM

De Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) is het landelijke platform van overheden, opdrachtgevers en opdrachtnemers rond onderhoud en restauratie van monumenten.

Professionele Organisaties voor Monumentenbehoud (POMs)

Organisaties kunnen door het ministerie van OCW worden aangewezen als Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud (POM). Een POM heeft meer dan 20 rijksmonumenten in bezit en draagt daar op professionele wijze zorg voor.

Laatste check van deze pagina: 1 juli 2022