Proefschrift over meervoudig gebruik van vier monumentale stadskerken

16-09-2022, UU | Op 28 september promoveert Elza Kuijk met haar proefschrift ‘Tussen erfgoed en eredienst: Meervoudig gebruik van vier monumentale stadskerken’.

In haar proefschrift beschrijft Elza Kuijk hoe vier protestantse geloofsgemeenschappen hun kerkgebouwen delen met andere, seculiere gebruikers. Soms neemt een andere partij de kerk over, maar het komt ook voor dat de kerk in eigendom van de geloofsgemeenschap blijft en alleen het beheer wordt uitbesteed.

Kuijk onderzocht zo’n situatie van meervoudig gebruik in vier monumentale stadskerken: de Geertekerk in Utrecht, de Sint-Joriskerk in Amersfoort, de Grote Kerk in Zwolle en de Oude Kerk in Amsterdam.

Aan de hand van de beschrijvingen van reguliere erediensten en enkele vormen van meervoudig gebruik, brengt Kuijk de wrijving tussen gebruikers in kaart. Verschillende groepen gebruikers weten niet altijd van elkaar hoe ze zich tot het gebouw verhouden.

Een ander effect van meervoudig gebruik is dat de protestantse gemeenschappen zich explicieter tot het gebouw gaan verhouden. Ze worden zich bewuster van de relatie tussen hun liturgie en het kerkgebouw, juist omdat de beschikbaarheid over de ruimte en de eigen objecten niet altijd optimaal is. Ook komt het rooms-katholieke verleden van het gebouw door meervoudig gebruik soms sterker naar voren.

Kuijks studie biedt inzicht in de gevolgen van ontkerkelijking en keuzes met betrekking tot religieus erfgoed. Als bezit van kerkgebouwen voor een geloofsgemeenschap onhoudbaar wordt, dan is meervoudig gebruik, inclusief voortzetting van erediensten, een aantrekkelijke optie. Zo ontstaat er ruimte voor een nieuwe plaats voor religieus erfgoed in de Nederlands samenleving.

De promotie is online te volgen.

Bron en verder lezen: Universiteit Utrecht