Nederland ondertekent Verdrag van Faro
12-01-2024 | Nederland heeft op 10 januari 2024 het Verdrag van Faro ondertekend. Het verdrag is onder auspiciën van de Raad van Europa opgesteld in de gelijknamige Portugese stad.
Het verdrag stelt dat erfgoed niet het domein is van professionals die bepalen wat erfgoed is, en hoe ermee om moet worden gegaan, maar legt het verband tussen erfgoed en mensenrechten. Burgers hebben het recht om zelf te bepalen wat erfgoed is, om er hun eigen betekenis en waarde aan te geven, en om er toegang toe te hebben.
Hoewel het verdrag al in 2005 was opgesteld, is Nederland pas in 2019 begonnen om te onderzoeken of en hoe ons land ermee kan instemmen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed startte daartoe het programma Faro. Daarin lag de nadruk op ‘erfgoedgemeenschappen’: groepen burgers die zich gezamenlijk inzetten voor hun erfgoed. Met proefprojecten werden methoden en instrumenten ontwikkeld waarmee overheden, erfgoedorganisaties en erfgoedgemeenschappen in de praktijk aan het werk konden.
De uitkomsten van het programma Faro leverden een advies op aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de ondertekening van het Verdrag van Faro. Begin 2023 bracht toenmalig staatssecretaris Gunay Uslu haar Kamerbrief ‘Verdrag van Faro: erfgoed is mensenwerk’ uit, en kondigde ze aan dat Nederland in hetzelfde jaar zou overgaan tot ondertekening.
Elk Europees land kan zelf bepalen hoe het invulling wil geven aan het verdrag. Staatssecretaris Uslu stelde de volgdende doelen centraal:
- Meedoen en meebeslissen meer gemeengoed in de erfgoedpraktijk maken
- Cultureel erfgoed verbinden aan sociaal-maatschappelijke doelen
- Openstaan voor andere erfgoedopvattingen en meer ruimte bieden aan kennis van burgers
Pas als Nederland het verdrag ook heeft bekrachtigd (geratificeerd) is het verdrag officeel aanvaard. Tot op heden hebben 29 landen het verdrag ondertekend, en hebben 24 landen het geratificeerd.