Enquete voor VBMK-leden: welke toekomst voor de SIM?
21-12-2020 | Dit jaar verzamelt het ministerie van OCW samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) de ervaringen met de Subsidieregeling Instandhouding Monumenten (SIM). Voldoet de regeling aan de doelstellingen ervan? Hoe werkt het in de praktijk? Kan elke monumentbezitter er voldoende gebruik van maken?
De Federatie Instandhouding Monumenten (FIM) is gevraagd een bijdrage te leveren aan de evaluatie door consultaties onder de achterban, onder andere organisaties voor groene monumenten, POM’s, Stadsherstel, kerken, pastorieën, industrieel erfgoed en molens. Ook de VBMK is aangesloten bij de FIM, en heeft een zetel in het bestuur.
Inmiddels zijn de eerste resultaten bekend van de enquetes en consultaties bekend. Bureau Dialogic/Hylkema Consultants onderzoekt nu drie toekomstscenario’s: het budget voor de SIM blijft gelijk, het wordt met 20% ingekrompen, of juist met 20% verhoogd.
Heeft u ruime ervaring met de SIM, dan bent u van harte uitgenodigd om deel te nemen aan de enquete. Als u dat vóór 1 januari 2021 doet, kan uw inbreng worden meegenomen in de klankbordgroepen waarin de FIM vertegenwoordigd is.
Tussentijds verslag
De evaluatie van de onderhoudsregeling SIM is volop gaande en moet tegen de zomer 2021 wroden afgerond. Een belangrijke bijdrage hieraan is deze zomer door de Federatie Instandhouding Monumenten (FIM) aangeleverd, op basis van onderzoek bij haar achterban, waaronder die van de VBMK, dat een bestuurszetel heeft binnen de FIM.
Op dit moment wordt door een extern onderzoeksbureau Dialogic/Hylkema consultants, in opdracht van het ministerie, de SIM evaluatie verder uitgevoerd. Er is inmiddels een reeks interviews gehouden, er zijn klankbordgroepen belegd (waar de FIM bij betrokken is), er is cijfermatige input van de RCE aangeleverd en er is een grote enquête onder 3.000 monumenteneigenaren uitgezet.
Conclusies cijfermatige input (nog niet volledig):
Budget SIM is in zes jaar gegroeid van 48 miljoen euro naar ca. 79 miljoen; 2019 was topjaar met 87 miljoen euro.
Budget SIM bestaat uit regulier geld, aangevuld met vrijgevallen (en dus extra) middelen.
Het budget in 2019 en 2020 is toegenomen als gevolg van het overhevelen van een deel van het budget van de fiscale aftrek naar de SIM. Het subsidiepercentage is toen ook verhoogd van 50 naar 60%.
In zes jaar stroomden na elkaar verschillende categorieën monumenten in de SIM in. Dit waren respectievelijk molens, woonhuizen, overige en de laatste drie jaren de kerken. Dit verklaart verschillen. Het is derhalve beter te werken met gemiddelden over zes jaar.
2 tot 7% van de aanvragen betreft werelderfgoed. Bij de POM’s is dat 5 tot 21%.
Van 2017 tot en met 2019 zijn geen aanvragen om budgettaire redenen afgewezen. In 2020 was dat wel het geval bij ca. 55 aanvragen gebouwd (waaronder kerken) en 11 groene monumenten. Totaal 21,5 miljoen euro. (N.B.: 1.193 van de 1.422 aanvragen werden gehonoreerd voor een totaalbedrag van 79,1 miljoen euro).
Als een soort tussenstap zijn aan de klankbordgroepen vragen voorgelegd, die betrekking hebben op de situatie indien er meer vraag is naar SIM financiering dan het budget aan kan. Er moeten dan keuzes gemaakt worden. Met een beknopte vragenlijst willen we de leden van de FIM, en dus ook die van de VBMK, vragen hierover hun mening te geven.