Herbestemming
Herbestemming: Het kerkgebouw heeft geen religieuze functie meer, maar heeft een andere functie gekregen. Bijv: bibliotheek, horeca, woonhuis. Ook: transformatie.
Veel kerkgebouwen verliezen in de loop van de tijd hun oorspronkelijke functie. Het valt niet altijd mee een nieuwe bestemming te vinden voor deze gebouwen.
Vuistregels bij het zoeken naar een nieuwe bestemming:
- Stel een gevarieerd team samen met deskundigen uit diverse disciplines
- Schakel de juiste deskundigen in, met affiniteit voor de zaak
- Investeer in onderzoek, zoals een bouwhistorisch onderzoek en een haalbaarheidsanalyse
- Overleg van meet af aan met alle belanghebbenden en betrokkenen, zowel voor het draagvlak als voor extern advies
- Neem de tijd en wees creatief; schenk aandacht aan een goede overgangsperiode
In het Stappenplan Herbestemming uit de VMBK-Module Nieuw Gebruik vindt u alle aandachtspunten op een rijtje.
Hulp en advies
Gemeente
Eerste aanspreekpunt is uw gemeente.
Commissie Herbestemming Monumenten
Heeft u hulp nodig in een vastgelopen herbestemmingsproject? Bijvoorbeeld vanwege bouwkundige problemen, trage vergunning trajecten of tegenstrijdige regelgeving. Stuur dan een e-mail naar de Commissie herbestemming monumenten:commissieherbestemming@minocw.nl. Deze commissie adviseert vastgelopen herbestemmingsprojecten vanuit haar inhoudelijke en bestuurlijke expertise en ervaring. Het gaat hierbij om rijks-, provinciale en gemeentelijke monumenten.
Tips en inspiratie
- Kennisbank Herbestemming | Herbestemming.nu
- Voorbeelden van herbestemde kerken | Herbestemming.nu
- Voorbeelden van herbestemde kerken | Restauratiefonds
- ‘Kerkgebouwen, 88 inspirerende voorbeelden van nieuw gebruik’ (RCE, 2020)
- Overzichtskaart kerken met een nieuwe functie | RCE
- ‘Een toekomst voor kerken; handreiking voor het herbestemmen van vrijgekomen kerkgebouwen’ (RCE, 2011)
- ‘Een toekomst voor kloosters; handreiking voor het herbestemmen van kloostercomplexen’ (RCE, 2013)
- ‘Parade van Plattelandskerken’ (RCE & SCEZ, 2016)
- ‘Protocol herbestemming kerkelijke gebouwen’ (Bisdom Breda, 2019)
- ‘Help, onze kerk loopt leeg; een handleiding voor kerkbestuurders’ (D. Stadig, 2015)
- ‘Handreiking religieus erfgoed voor burgerlijke en kerkelijke gemeenten’ (VBMK, 2008)
- Minister Van Engelshoven over herbestemming in ‘Jacobine’ | NPO-start
- Directeur Heleen Wijgers Stevenskerk Nijmegen over dilemma’s in de praktijk
- BOEi
- Stichting Behoud en Herbestemming Religieus Erfgoed
- ‘Handreiking transformatieruimte voor kerkgebouwen’ (Gelders Genootschap, 2023)